سنسورها چشم و گوش خودرو | وظایف حسگرهای خودرو
در دنیای مدرن خودروها، هر تصمیمی — از مقدار سوخت تزریق‌شده تا زمان باز شدن کیسه هوا — وابسته به سیگنال‌هایی‌ست که از طریق شبکه‌ای از سنسورها منتقل می‌شود. این سنسورها همچون حواس پنج‌گانه‌ی خودرو هستند؛ آن‌ها می‌فهمند، می‌سنجند، و اطلاعات را به مغز ماشین (ایسیو ECU) ارسال می‌کنند تا تصمیم مناسب گرفته شود.
در این مقاله تیونینگ طاهری ، به بررسی وظایف و اهمیت مهمترین سنسورهای خودروهای سواری می‌پردازیم؛ هر کدام با وظیفه‌ای حیاتی، گاهی پنهان اما تأثیرگذار.
۱٫ حسگر سطح سوخت
وظیفه: نشان دادن میزان بنزین در باک.
اهمیت: اطلاع به راننده برای جلوگیری از اتمام سوخت؛ همچنین داده مهمی برای مدیریت مصرف و مسیرهای طولانی.
۲٫ حسگر اکسیژن
وظیفه: اندازه‌گیری میزان اکسیژن باقی‌مانده در گازهای خروجی اگزوز.
چرا مهم است؟ به ECU کمک می‌کند تا نسبت سوخت به هوا را برای احتراق بهینه تنظیم کند. کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی نتیجه‌ی مستقیم عملکرد درست این سنسور است.
۳٫ حسگر ترمز ضدقفل
وظیفه: نظارت بر سرعت چرخ‌ها به صورت جداگانه.
اهمیت: هنگام ترمزگیری ناگهانی، در صورت قفل شدن یک چرخ، سیستم ABS وارد عمل می‌شود و با کاهش فشار ترمز در آن چرخ از لغزش جلوگیری می‌کند.
۴٫ حسگر جریان هوا
وظیفه: اندازه‌گیری حجم و چگالی هوای ورودی به موتور.
اهمیت: تعیین دقیق میزان هوا برای تنظیم تزریق سوخت به منظور احتراق مؤثر و اقتصادی.
۵٫ حسگر دمای مایع خنک‌کننده
وظیفه: نظارت بر دمای آب رادیاتور.
اهمیت: کنترل دمای موتور، فعال‌سازی فن خنک‌کننده و تنظیم زمان تزریق سوخت و جرقه بر اساس دمای فعلی.
۶٫ حسگر سرعت
وظیفه: اندازه‌گیری سرعت واقعی حرکت خودرو.
اهمیت: اطلاعات آن به کروز کنترل، کنترل پایداری (ESP)، کیلومترشمار و جعبه‌دنده خودکار داده می‌شود.
۷٫ حسگر سرعت جعبه‌دنده خودکار
وظیفه: تشخیص سرعت چرخش اجزای داخلی گیربکس.
اهمیت: برای تعویض دنده‌های نرم، زمان‌بندی درست و جلوگیری از فرسودگی گیربکس.
۸٫ حسگر سطح روغن
وظیفه: نظارت بر میزان روغن موتور.
اهمیت: اطلاع‌رسانی به راننده در صورت کاهش سطح روغن و جلوگیری از سوختن موتور.
۹٫ حسگر فشار روغن
وظیفه: اندازه‌گیری فشار روغن در مدار روانکاری.
اهمیت: اگر فشار بیش از حد کم شود، خطر آسیب جدی به یاتاقان‌ها و پیستون‌ها وجود دارد.
۱۰٫ حسگر فشار سوخت
وظیفه: سنجش فشار در ریل سوخت.
اهمیت: برای تنظیم دقیق پاشش سوخت توسط انژکتورها و جلوگیری از افت توان یا خام‌سوزی.
۱۱٫ حسگر فشار مطلق منیفولد
وظیفه: اندازه‌گیری فشار هوای داخل منیفولد ورودی.
اهمیت: این داده به ECU کمک می‌کند تا بار موتور را درک کرده و مقدار مناسب سوخت و زمان جرقه را تنظیم کند.
۱۲٫ حسگر کوبش
وظیفه: تشخیص صدای احتراق غیرطبیعی یا ضربه در سیلندر.
اهمیت: با شناسایی ناک زدن، ECU زمان جرقه را اصلاح می‌کند تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.
۱۳٫ حسگرهای کیسه هوا
وظیفه: تشخیص تصادف ناگهانی یا شتاب‌های غیرعادی.
اهمیت: فعال‌سازی ایربگ‌ها تنها در صورت تصادف واقعی، با زمان‌بندی دقیق، برای نجات جان سرنشینان.
۱۴٫ حسگر موقعیت دریچه گاز
وظیفه: تعیین میزان باز بودن دریچه گاز.
اهمیت: برای کنترل دقیق تزریق سوخت و عملکرد نرم موتور به ویژه در خودروهای با گاز الکترونیکی.
۱۵٫ حسگر موقعیت میل‌بادامک
وظیفه: اعلام موقعیت دقیق میل‌بادامک به ECU.
اهمیت: برای زمان‌بندی درست باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و هماهنگی کامل با سیستم جرقه‌زنی.
۱۶٫ حسگر موقعیت میل‌لنگ
وظیفه: تشخیص موقعیت و سرعت چرخش میل‌لنگ.
اهمیت: کل زمان‌بندی موتور — از جرقه‌زنی تا تزریق سوخت — وابسته به اطلاعات این سنسور است.
۱۷٫ حسگر نور
وظیفه: تشخیص شدت نور محیط.
اهمیت: فعال‌سازی خودکار چراغ‌های جلو در شب یا تونل‌ها، و در خودروهای لوکس، تنظیم روشنایی کابین بر اساس شرایط محیط.
نتیجه‌گیری:
هر یک از این سنسورها، در ظاهر فقط یک قطعه کوچک هستند، اما در واقع شبکه‌ای بی‌وقفه از اطلاعات را به مغز خودرو مخابره می‌کنند. بدون این حسگرها، یک خودرو فقط یک بدنه‌ی بی‌جان فلزی است.
در دنیایی که هر سال به سمت خودران‌شدن و تصمیم‌گیری هوشمندتر پیش می‌رویم، سنسورها حکم چشم و گوش و عصب‌های خودروهای آینده را دارند.